Valkenborg

IN BEWERKING [?]

Object
Valkenborg

Locatie
Adres: Hoofdstraat
Lettelbert
Gemeente Leek
Provincie Groningen

Het vroegere kasteelterrein ligt 200 meter ten westen van de kerk van Lettelbert aan de Hoofdstraat.

Typologie
Woontoren (1250-1400)
Bij opgraving in 1958 werden de fundamenten gevonden van een steenhuis met buitenwerkse afmeting van 7.5 x 13 meter en kloosterstenen van 8x14x28 cm.

Etymologie

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 23-04-2009

Het kasteelterrein is onherkenbaar, fundamenten van de woontoren en de zuidelijke aanbouw liggen ondergronds.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar: Muurresten ondergronds
Grondgebruik: Grasland

Het oude borgterrein is als zodanig niet herkenbaar, ondergronds liggen fundamenten van het steenhuis en de aanbouw.

Afmetingen
Op grond van de kadastrale minuutkaart uit 1830 is de afmeting van het totale terrein inclusief de buitenste grachten 110 x 125 meter. Bij de opgraving van 1958 is de afmeting van het steenhuis gesteld op 7,5 x 13 meter. De aanbouw uit de 15e eeuw mat 13 x 21 meter.

Oudste vermelding
Datum: 1601
Bron: RHC Gron. Archieven, Archief Hoge Justitiekamer, toegangnr. 136, inv.nr.1353, nr. 138.

De vervallen borg van wijlen Aleyt Valcke met toebehorend materiaal van steen, hout enz., met grachten, singels, hoven en bijbehorend land wordt gerechtelijk verkocht in 1601.

Bezitsgeschiedenis
Het oudst bekende bewonersgeslacht is de familie Valcke in de 16e eeuw. In 1601 wordt het goed gerechtelijk verkocht aan Alfred Wijffringe, die ook in de kroniek van Van der Houve als eigenaar vermeldt wordt in 1636, de borg wordt dan vermeld als ‘Letteoort’ (verschrijving van Lettebert?). In 1678 gaat het goed over naar de familie Clant en wordt weer verkocht aan kapitein Clock. In 1730 blijkt de eigenaar Haro baron van In- en Knipshuisen te zijn, die het van 1752 tot 1755 voor afbraak te koop aanbiedt. Hierna is de sloop een feit. De grachten en singels zijn zeker tot 1830 in situ gebleven.

Bouwgeschiedenis
In de 14e eeuw is een woontoren gebouwd van 7,5 x 13 meter. Gebruikte kloosterstenen met afmeting: 8x14x28cm.In de 15e eeuw is het huis vermoedelijk vergroot met een zuidelijke aanbouw van 13 x 21 meter. Gebruikte kloosterstenen: 7.5x14x28 cm. De woontoren met aanbouw stond in de noordwesthoek van het kasteeleiland en grensde met de oostgevel aan de gracht. De ingang met poortgebouw lag aan de zuidzijde van de buitensingel. De afbraak vond plaats na 1755.

Afbeeldingen
Kadastrale minuut uit 1830, VALKENBORG. Leek, sectie C 2, nrs. 239-242 (bewerking Formsma 1987, p. 220).

Bronnen

Literatuur
Feith, J.A., (1906)1979, De Ommelander Borgen en haar Bewoners, Groningen, p. 167. Formsma, W.J., R.A. Luitjens-Dijkveld Stol en A. Pathuis, 1987, De Ommelander Borgen en Steenhuizen, Assen/Maastricht, p.220-221. Mededelingen van de R.O.B.‘Groningen, Lettelbert’ in: Bulletin en Nieuwsbulletin K.N.O.B., 1958, p.*81.

Documentatie

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status: Rijksbescherming

Bestemming
Bestemmingsplan:
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: J.W. van den Heuvel
Beschrijving gemaakt: 23-04-2009
Laatst gewijzigd: 26-4-2016

Bouwhistorisch onderzoek RCE

Archeologisch onderzoek RCE
Mededelingen R.O.B. Lettelbert, gem.Leek, in :Bulletin en Nieuwsbulletin K.N.O.B.,1958, p. *81. Rapportage KICH Monumentverwijzingsnr. 7076

Overig onderzoek

Geomorfologische codering

Bodemkundige codering

Basisregistratie - er zijn in ieder geval gegevens over naam en locatie van het object, en verwijzingen naar de beschikbare afbeeldingen, literatuur, documentatie en bronnen. Aan de hand van deze informatie kan eenieder die geïnteresseerd is zich gaan verdiepen in het desbetreffende kasteel. Het is de bedoeling dat deze basisregistratie-beschrijvingen in de toekomst tot volwaardige beschrijvingen worden uitgebreid.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.