Object
Zuidbroek, Onbekend te

Locatie
Adres: Europaweg
Zuidbroek
Gemeente Menterwolde
Provincie Groningen

Het vroegere steenhuisterrein ligt onder en aan weerszijden van de Europaweg op het bedrijventerrein ‘De Gouden Driehoek’.

Typologie

De archeologische bevindingen wijzen in de richting van een rechthoekig ‘smal’ steenhuis zonder omgrachting.

Etymologie
De naam is onbekend

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 17-06-2010

De weg loopt over het vroegere steenhuisterrein. Het terrein heeft archeologische waarde.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:

Het vroegere steenhuisterrein ligt deels onder de weg.

Afmetingen
Alleen de geelzandige noordelijke deel van de fundering kon onderzocht worden en mat 6,4 meter in de breedte. Extrapolerend hebben de onderzoekers aangenomen dat het huis de afmeting had van 6,4 x 8 meter, met een muurdikte van minstens 1 meter. Een gracht is met zekerheid niet gevonden.

Oudste vermelding
Datum: onbekend
Bron: onbekend

onbekend

Bezitsgeschiedenis
onbekend

Bouwgeschiedenis
Het steenhuis werd neergezet op een kavel akkerland. De noord-zuid oriëntatie volgde de middeleeuwse opstrekkende verkaveling. Pal ten noorden van het steenhuis werd een oude kavelsloot gevonden met dichtgeslibke Dollard-klei. Op basis van de archeologische vondsten, beperkt tot het steenhuiserf, is de datering in de 13e en 14e eeuw. De ondergang van het huis zal in het 2e deel van de 15e eeuw definitief zijn geweest, omdat de Dollard toen het gebied door overstroming in bezit nam. Afmeting kloostermoppen op basis van de baksteenfragmenten: 15 x 8/9 x 30 cm, er zijn geen hele stenen gevonden. Dakpannen zijn van het type ‘monniken’ en ‘nonnen’. De veronderstelde afmeting van het huis, 6,4 x 8 meter, is geëxtrapoleerd naar de gebruikelijke verhouding van de Groningse steenhuizen van 9-10 x 12-13 meter. En gezien het ‘smalle steenhuis van Nemeke Eppens bij Eexta’ uit 1391(Stratingh 1979) valt dit steenhuis misschien ook in die categorie ‘smalle steenhuis’. De breedte van de fundering lag tussen 2 en 1,6 meter. De muren waren minstens 1 meter dik. Naast het steenhuis werd een keilemen vloer gevonden van 5,6 meter breed en 10 cm dik, zonder paalgaten of funderingsstiepen. Hieruit werd afgeleid dat er een schuur op gestaan heeft met een fundering van houten liggers (Schwellbalken). Er zijn met zekerheid geen grachtrestanten gevonden (Groenendijk 1998, p.89).

Afbeeldingen
Locatie steenhuis Zuidbroek tekening J.H.Zwier (Groenendijk 1998, p. 89). Plattegrond en profielen met legenda (Groenendijk 1998, p. 90). Foto van de opgraving met zandbaan en lemen vloer (Groenendijk 1998, p. 92). Foto van detail van de lemen vloer in profiel (Groenendijk 1998, p. 93).

Literatuur
Groenendijk, H.A. en J.Molema, 1998, ‘Een middeleeuws steenhuis op het bedrijventerrein ‘De Gouden Driehoek’ te Zuidbroek (Gr.), in: Paleoaktueel, 9, p. 88-93. Molema J., 1999, ‘Bedrijventerrein de Gouden Driehoek te Zuidhorn’, RAAP-briefrapport, volgnr. 1999-1170/MW, p. 8-9. Stratingh, G.A. en G.A.Venema, 1979, De Dollard , Reprint Groningen. Tulp, C. en J.Jelsma, 2008, Archeologisch onderzoek De Gouden Driehoek te Zuidhorn, bureau De Steekproef, p. 1-12.

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: J
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: J.W.van den Heuvel
Beschrijving gemaakt: 17-06-2010

Archeologisch onderzoek RCE
Beschrijving mon nr. 14749