Object
Oldenhuis

Locatie
Adres: Woldjerweg, Wittewierum
Wittewierum
Gemeente Ten Boer
Provincie Groningen

Google Earth coördinaten: 53017027.68 N 6044018.12 O.Het vroegere kasteelterrein ligt aan de Woldjerweg langs de N 856, ten noordwesten van Wittewierum.

Typologie
 (tekening anoniem en ongedateerd.)
De anonieme en ongedateerde tekening in het Familiearchief Hora Siccama toont de kerk van Wittewierum, het Oldenhuis en de borg Tuwinga naast elkaar van links naar rechts. Aangezien de kerk en Tuwinga redelijk betrouwbaar zijn afgebeeld in vergelijking met andere bronnen, mogen we aannemen dat de enige bekende afbeelding van het Oldenhuis ook een acceptabele weergave vormt.We zien een fors kasteelcomplex in carrévorm rond een binnenplaats. Het rechthoekige hoofdgebouw in twee verdiepingen neemt één zijde geheel in beslag, op de hoeken aan de tegenoverliggende zijde staan twee forse torens, één vierkant en de ander polygonaal. Omdat de hoektorens van Tuwinga te fors zijn afgebeeld, zijn die van Oldenhuis mogelijk ook overdreven.Voor de typologie komen woontoren (8) en compact zaalkasteel in aanmerking (10).Gezien het feit dat we in het Gronings Ommeland zitten, heb ikzelf voorkeur voor 8.

Etymologie
Onbekend

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 08-07-2009

Het vroegere kasteelterrein is goed herkenbaar aan de grachtrestanten in het noorden westen en zuiden. In het oosten staat de huidige boerderij 'Oldenhuis', op de plaats van de oude schathuizen.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:

Het vroegere kasteelterrein is goed herkenbaar aan de grachtrestanten in het noorden, zuiden en westen.

Afmetingen
Op grond van de kadastrale minuut uit 1830 is de afmeting van het totale kasteelterrein inclusief de buitenste grachten bij benadering 75 x 175 meter. De omtrek van het kasteel zelf is onbekend.

Oudste vermelding
Datum: 1469
Bron: RHC Groninger Archieven, Huisarchief Farmsum, reg.nr. 91 en 155.

"In 1469 komen de kinderen Rengers overeen, dat na de dood van moeder Hisse, Focke het huis zou erven met hofstede, muurhuis, schuren, grachten en singels.(Johan Rengers komt in 1454 voor als 'ten Oldenhues')"

In 1469 komen de kinderen Rengers overeen, dat na de dood van moeder Hisse, hun broer Focke het huis zal erven met hofstede, muurhuis, schuren, grachten en singels. Al eerder (minder betrouwbaar?) is er de vermelding uit 1454, dat Johan Rengers voorkomt als 'ten Oldenhues'.

Bezitsgeschiedenis
Het oudste bewonersgeslacht is de familie Tuwinga. Het Oldenhuis is het stamslot van het geslacht Rengers vanaf de 15e eeuw en blijft dat tot de sloop in 1715. (Familie Rengers had ook Tuwinga in bezit.)

Bouwgeschiedenis
Halverwege de 15e eeuw of al eerder is er een kasteel gebouwd type woontoren of rechthoekige burcht. Later is dat gebouw mogelijk uitgebreid met hoektorens en weermuren in carrévorm. Een oorkonde uit 1512 vermeldt dat Oldenhuis is omgeven door een "steinen heyminge [afsluiting of muur], grachten en singelen" (Feith (1906) 1979, p. 137). In 1715 volgde de afbraak.

Afbeeldingen
Kadastrale minuut uit 1830, Oldenhuis en Tuwinga, Ten Boer, sectie C 1, nr. 208 (bewerking Formsma 1973, p. 496).Anonieme en ongedateerde tekening van de kerk van Wittewierum, het Oldenhuis en Tuwingaborg v.l.n.r., aanwezig in RHC Groninger Arch., Familiearchief Hora Siccama , inv.nr. 486 (Formsma 1973, p. 499).

Literatuur
Feith, J.A., (1906) 1979, De Ommelander Borgen en haar Bewoners, Groningen, p. 136-137.Formsma, W.J., R.A. Luitjens-Dijkveld Stol en A. Pathuis, 1987, De Ommelander Borgen en Steenhuizen, Assen/Maastricht, p. 495-497.Vinhuizen, J., 1919, 'Oldenhuis bij Ten Post' , Maandblad Groningen, p. 1.

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: J
Bestemming:  (1)

Auteur en datum
Auteur: J.W. van den Heuvel
Beschrijving gemaakt: 08-07-2009