Mentheda
IN BEWERKING [?]
algemeen |
omschrijving |
bezits- en bouwgeschiedenis |
afbeeldingen, literatuur en documentatie |
verdere informatie |
terug naar de lijst
Object
Mentheda
Locatie
Adres: Burg. van Ankenweg, Loppersum
Middelstum
Gemeente Loppersum
Provincie Groningen
Google Earth coördinaten: 53 20 43.78 N, 6 38 11.78 O.Het oude kasteelterrein ligt in het zuidwesten van de bebouwde kom van Middelstum aan de Burg. van Ankenweg.
Typologie
Onbekend
Op de tekening van Schoemaker uit 1730 zien we de borg afgebeeld. Het gaat om een rechthoekig huis in twee bouwlagen met onderkeldering en zolder- verdieping met zadeldak. Vóór het huis een traptoren met ingang aan het eind van een houten brug over de gracht. Twee venstertraveeën links en drie rechts van de ingang. Het huis kan passen bij het type adellijk huis met mogelijk als oude kern een woontoren .
Etymologie
De naam van het huis is afkomstig van de familie Mentata, het oudst bekende bewonersgeslacht.
Huidige situatie
Het vroegere kasteelterrein is onherkenbaar, het is afgegraven voor de demping van de grachten en in gebruik als akkerland.
Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar: Vlak terrein
Grondgebruik: Akker
Het oude kasteelterreinterrein is afgegraven en vlak en toont geen sporen meer van het kasteelterrein binnen de binnenste grachten.
Afmetingen
Op grond van de kadastrale minuut uit 1830 is het totale kasteelterrein geschat op 50x 60 meter. De afmeting van de hoofdburcht is onbekend.
Oudste vermelding
Datum: 1436
Bron: RHC Groninger Archieven, Huisarchief Farmsum, inv.nr. 530, reg.nr. 64, 134.
"In 1436 krijgt Oda ten Dijke (Dijksterhuis, Pieterburen) door vererving de Mentadaheerd in bezit."
In 1436 krijgt Oda ten Dijke (Dijksterhuis, Pieterburen) Mentadaheerd in bezit. Mentedaheerd was een van de drie edele heerden in Middelstum, reeds in de 14e eeuw.
Bezitsgeschiedenis
De oudst bekende eigenaar is de familie Mentada vanaf de 14e eeuw. In de 15e eeuw kwam door vererving het goed aan Oda ten Dijke te Pieterburen. Zij legateerde de goederen en daarbij de borg waarschijnlijk aan Peye de vrouw van Bartold Entens. De gebroeders Entens strijden rond 1500 tegen de Groningers en de borg lijdt waarschijnlijk grote schade (net als de borg van Ewsum). In 1583 wordt de borg wegens schulden verkocht aan Garbrand Heinens. In 1649 blijkt dan Johan Lewe van Ewsum de eigenaar. In 1738 zou het huis zijn gesloopt.
Bouwgeschiedenis
In de 14e eeuw is mogelijk een woontoren gebouwd in twee verdiepingen met onderkeldering.In later tijd is dan mogelijk de woontoren vergroot en de traptoren toegevoegd.In 1738 volgde de ondergang met de sloop.
Afbeeldingen
Tekening met aanzicht borg Menteda door Schoemaker in zijn handschrift in RHC Groninger Arch. (Formsma 1973, p. 272).Kadastrale minuut uit 1830, Middelstum, sectie A 3, resp nrs. 640-650 en 718 (bewerking Formsma 1973, p. 256).
Bronnen
Literatuur
Feith, J.A., (1906) 1979, De Ommelander Borgen en haar Bewoners, Groningen, p. 129-131. Formsma, W.J., R.A. Luitjens-Dijkveld Stol en A.Pathuis, 1973, De Ommelander Borgen en Steenhuizen, Assen, p. 271-273.Vinhuizen, Jb., 'Ewsum' in : Mooi Groningen, 1917, p. 124-131.
Documentatie
Bescherming gebouw
Status: Onbeschermd
Bescherming terrein
Status: Onbeschermd
Bestemming
Bestemmingsplan: J
Bestemming: (1)
Auteur en datum
Auteur: J.W. van den Heuvel
Beschrijving gemaakt: 29-04-2009
Laatst gewijzigd: 29-3-2012
Bouwhistorisch onderzoek RCE
Archeologisch onderzoek RCE
Overig onderzoek
Geomorfologische codering
Bodemkundige codering
Basisregistratie - er zijn in ieder geval gegevens over naam en locatie van het object, en verwijzingen naar de beschikbare afbeeldingen, literatuur, documentatie en bronnen. Aan de hand van deze informatie kan eenieder die geïnteresseerd is zich gaan verdiepen in het desbetreffende kasteel. Het is de bedoeling dat deze basisregistratie-beschrijvingen in de toekomst tot volwaardige beschrijvingen worden uitgebreid.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.