Herathema
IN BEWERKING [?]
algemeen |
omschrijving |
bezits- en bouwgeschiedenis |
afbeeldingen, literatuur en documentatie |
verdere informatie |
terug naar de lijst
Object
Herathema
Locatie
Adres: Eenrumerstreek, Eenrum
Eenrum
Gemeente De Marne
Provincie Groningen
Google Earth coördinaten: 53 22 15.93 N, 6 26 32.82 O.Het vroegere kasteelterrein ligt een kilometer ten noordwesten van het dorp Eenrum aan de Eenrumerstreek.
Typologie
De typologie is onbekend.
Etymologie
De naam van het huis is afgeleid van de oudste bewonersfamilie Herathema.
Huidige situatie
Het grachtenvierkant is intact, alleen het oostelijk deel is deels gedempt. Het terrein is noordelijk en centraal iets verhoogd op de plaats waar vroeger een boerderij stond, die is verplaatst naar elders na een brand. Mogelijk heeft daar ook het steenhuis gestaan. In het oosten van het terrein staat een boerenwoning met erf rondom.
Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:
Het grachtenvierkant is intact, alleen het oostelijk deel is deels gedempt. Aan de noordzijde en in het midden is het terrein wat hoger, mogelijk de locatie van het oude versterkte huis.
Afmetingen
Op grond van de kadastrale minuut uit 1830 meet het totale terrein inclusief de grachten 80 x 100 meter. De afmetingen van het huis zijn niet bekend.
Oudste vermelding
Datum: 1415
Bron: Kroniek Sicke Benninghe (Feith 1887, p. 71-72)
In 1415 werd het huis van Popke Herathema verwoest door de Vetkopers in de strijd met de Schieringers.
Bezitsgeschiedenis
De oudst bekende eigenaar is de familie Herathema, die vanaf 1371 in de archieven voorkomt. In het begin van de 15e eeuw is waarschijnlijk een verdedigbaar huis gebouwd. Halverwege diezelfde eeuw raakt de familie in verval en de ze verdwijnen uit de geschiedenis. De stad Groningen kocht in 1465 de edele heerd met rechten en verhuurde het goed vervolgens.
Bouwgeschiedenis
In het begin van de 15e eeuw of eerder is een verdedigbaar huis gebouwd van onbekende typologie. Dat huis werd in 1415 verwoest en kennelijk daarna weer hersteld. Het steenhuis werd voor 1526 afgebroken, in dat jaar komt in de stadsrekeningen een post voor betreffende stenen afkomstig van Heratemaheerd.
Afbeeldingen
Kadastrale minuut uit 1830, Herathema, Eenrum, sectie B5, nrs. 1052,1053 (bewerking Formsma 1973, p. 88).
Bronnen
Literatuur
Feith, J.A. en P.J.Blok, 1887, De Kroniek van Sicke Benninge, W.H.G. N.S.nr. 48, Utrecht, p.71-72Formsma,W.J., R.A.Luitjens-Dijkveld Stol en A.Pathuis, 1979, De Ommelander Borgen en Steenhuizen, Assen, p. 87-89.
Documentatie
Bescherming gebouw
Status:
Bescherming terrein
Status:
Bestemming
Bestemmingsplan: J
Bestemming: (1)
Auteur en datum
Auteur: J.W. van den Heuvel
Beschrijving gemaakt: 30-09-2009
Bouwhistorisch onderzoek RCE
Archeologisch onderzoek RCE
Overig onderzoek
Geomorfologische codering
Bodemkundige codering
Basisregistratie - er zijn in ieder geval gegevens over naam en locatie van het object, en verwijzingen naar de beschikbare afbeeldingen, literatuur, documentatie en bronnen. Aan de hand van deze informatie kan eenieder die geïnteresseerd is zich gaan verdiepen in het desbetreffende kasteel. Het is de bedoeling dat deze basisregistratie-beschrijvingen in de toekomst tot volwaardige beschrijvingen worden uitgebreid.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.