Haykema
IN BEWERKING [?]
algemeen |
omschrijving |
bezits- en bouwgeschiedenis |
afbeeldingen, literatuur en documentatie |
verdere informatie |
terug naar de lijst
Object
Haykema
Locatie
Adres: Lopsterweg , Zeerijp
Zeerijp
Gemeente Loppersum
Provincie Groningen
Google Earth coördinaten: 53 20 42.80 N, 6 45 12.66 O.Het vroegere kasteelterrein ligt 300 meter westelijk van de kerk van Zeerijp aan de Lopsterweg.
Typologie
De typologie is onbekend.
Etymologie
Het huis is mogelijk genoemd naar de familie Haykema, hoewel er alleen een dubieuze verwijzing bestaat uit 1396 omtrent Hoyko, zoon van Edzo te Zeerijp.(Oorkondeboek Groningen nr. 928).
Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 17-09-2009
Het kasteelterrein is nog herkenbaar aan de westelijke grachtrestant met bomenrij. Het is een vlak terrein, in gebruik als akkerland.
Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Zichtbaar:
Grondgebruik:
De westgrens van het vroegere kasteelterrein is nog herkenbaar aan een grachtrestant met bomen.
Afmetingen
Op grond van de kadastrale minuut uit 1830 is de afmeting van het totale terrein inclusief de grachten 75 x 75 meter. De maatvoering van de burcht zelf is niet bekend.
Oudste vermelding
Datum: 1573
Bron: RHC Groninger Archieven, Archief Farmsum, inv.nr. 132, bundel 9, nr. LIII.
In verband met de verkoop wordt de heerd Haykema in 1573 opgemeten.
Bezitsgeschiedenis
In de 16e eeuw behoort de Haylkemaheerd aan de familie Van Ewsum. In 1573 is er een gedwongen verkoop aan Feiko Fritema. Er is dan sprake van een heerd.In de 17eeeuw is het geslacht van Borck eigenaar. Na de dood van Allegonda van Borck in 1735 wordt de erfgenaam Rudolf de Mepsche eigenaar, hij verkoopt veel land zodat het collatierecht vervalt. In 1745 biedt hij de borg te koop aan voor sloop. In 1747 wordt de plaats verkocht waar de borg gestaan had en deze is dus kennelijk intussen afgebroken.
Bouwgeschiedenis
In de 16e eeuw is een heerd gebouwd, die in de 17e eeuw borg wordt genoemd. Rond 1745 is de borg gesloopt.
Afbeeldingen
Kadastrale minuut uit 1830, Eelsum en Haykema, 't Zandt, sectie E 4, nrs732, 813, 814 (bewerking Formsma 1973, p. 527).Foto zandstenen vaas met de 32 kwartieren van het echtpaar van Borck-Alberda, oorspronkelijk in Haykemaborg, thans op Menkemaborg (Formsma 1973, p. 529).
Bronnen
Literatuur
Feith, J.A., 1979, De Ommelander Borgen en haar Bewoners, Groningen, p. 115.Formsma, W.J., R.A. Luitjens-Dijkveld Stol en A.Pathuis, 1973, De Ommelander Borgen en Steenhuizen, Assen, p. 528-530.
Documentatie
Bescherming gebouw
Status:
Bescherming terrein
Status:
Bestemming
Bestemmingsplan: J
Bestemming: (1)
Auteur en datum
Auteur: J.W. van den Heuvel
Beschrijving gemaakt: 17-09-2009
Bouwhistorisch onderzoek RCE
Archeologisch onderzoek RCE
Overig onderzoek
Geomorfologische codering
Bodemkundige codering
Basisregistratie - er zijn in ieder geval gegevens over naam en locatie van het object, en verwijzingen naar de beschikbare afbeeldingen, literatuur, documentatie en bronnen. Aan de hand van deze informatie kan eenieder die geïnteresseerd is zich gaan verdiepen in het desbetreffende kasteel. Het is de bedoeling dat deze basisregistratie-beschrijvingen in de toekomst tot volwaardige beschrijvingen worden uitgebreid.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.