Gaykinga
IN BEWERKING [?]
algemeen |
omschrijving |
bezits- en bouwgeschiedenis |
afbeeldingen, literatuur en documentatie |
verdere informatie |
terug naar de lijst
Object
Gaykinga
Locatie
Adres: Gaaikemadijk, Aduard
Wierum
Gemeente Winsum
Provincie Groningen
Google Earth coördinaten: 53 15 10.15 N 6 29 19.45 O.Het vroegere kasteelterrein ligt aan de Gaaikemadijk, twee km ten oosten van Aduard.
Typologie
In 1540 is er in een schattingsregister sprake van 'Cornelys opt steenhues met 77 grazen land' en is het aannemelijk dat er sprake is van een woontoren.
Etymologie
De naam is afgeleid van de oudst bekende bewoners Gaykinga.
Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 01-07-2009
zie 6 B 1
Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:
Het vroegere kasteelterrein is nauwelijks herkenbaar, slechts een gering restant van de gracht en de oneffenheid van het grasland herinneren aan de oude situatie.
Afmetingen
Aan de hand van de kadastrale minuut uit 1830 is de afmeting van het totale borgterrein bij benadering 60 x75 meter. De afmeting van de woontoren is onbekend.
Oudste vermelding
Datum: 1449
Bron: Feith, H.O., Warfconstitutien en oordeelen tot en met het jaar 1601, Groningen, Scholtens, 1863 dl VII, p. 43 ; RHC Groninger Archieven, Archief Cart. Selwerd p. 31
"In 1449 kwam een overeenkomst tot stand tussen het klooster Selwerd en Focko en Emo Gaykinga , waarbij de laatsten Gaykemaheerd behielden."
In 1449 kwam een overeenkomst tot stand tussen het klooster Selwerd en Focko en Emo Gaykinga, waarbij de laatsten Gaykemaheerd behielden.
Bezitsgeschiedenis
De oudst bekende eigenaar is de familie Gayckinga. Vanaf het midden van de 16e eeuw is de borg verhuurd en vóór 1619 gesloopt.
Bouwgeschiedenis
In de 15e eeuw is een steenhuis gebouwd. In 1570 wordt in een confiscatiedocument een groot steenhuis vermeld. Een scheidbrief uit 1619 vermeldt dat het land langs de Gaykingadijk vrij van behuizing is, 'de junckeren heeminge' genoemd. Ook op vroeg 17e eeuwse kaarten staat 'olim'(voormalig) Gaykema. Sloop is dus vóór 1619 waarschijnlijk.
Afbeeldingen
Kadastrale minuut uit 1830, Gaykinga, Aduard, sectie A 1, nr. 142 (bewerking Formsma 1973, p. 478).
Bronnen
Literatuur
Feith, J.A., 1979, De Ommelander Borgen en haar Bewoners, Groningen, p. 108-109. Formsma, W.J., R.A. Luitjens-Dijkveld Stol en A. Pathuis, 1973, De Ommelander Borgen en Steenhuizen. Assen, p. 476-478.
Documentatie
Bescherming gebouw
Status:
Bescherming terrein
Status:
Bestemming
Bestemmingsplan: J
Bestemming: (1)
Auteur en datum
Auteur: J.W. van den Heuvel
Beschrijving gemaakt: 01-07-2009
Bouwhistorisch onderzoek RCE
Archeologisch onderzoek RCE
Overig onderzoek
Geomorfologische codering
Bodemkundige codering
Basisregistratie - er zijn in ieder geval gegevens over naam en locatie van het object, en verwijzingen naar de beschikbare afbeeldingen, literatuur, documentatie en bronnen. Aan de hand van deze informatie kan eenieder die geïnteresseerd is zich gaan verdiepen in het desbetreffende kasteel. Het is de bedoeling dat deze basisregistratie-beschrijvingen in de toekomst tot volwaardige beschrijvingen worden uitgebreid.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.