Bern
BASISREGISTRATIE [?]
algemeen |
omschrijving |
bezits- en bouwgeschiedenis |
afbeeldingen, literatuur en documentatie |
verdere informatie |
terug naar de lijst
Object
Bern
Locatie
Adres: Kloosterstraat 2
Bern
Gemeente Zaltbommel
Provincie Gelderland
De exacte ligging van de 'zeer sterke burcht Berne, waarin een voortreffelijke toren stond' is niet bekend, maar aangezien daar later de Abdij van Berne kwam te staan, moet het nabij het oudst overgebleven gedeelte hiervan zijn geweest. De coördinaten geven de locatie van het voormalige woonhuis van de provisor van het klooster; het 16e eeuwse stenen gebouw dat in de buurtschap Berne ligt. Het "eiland" Nederhemert, tussen Wijk en Aalburg (GE) en Heusden (NB) langs de Kloosterstraat.
Typologie
Etymologie
Huidige situatie
Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar: (locatie niet bekend)
Grondgebruik:
Het oudste, nog bestaande gedeelte van de Abdij is het 16e eeuwse stenen woonhuis/boerderij dat nu een Rijksmonument is. De Burcht uit de 12e eeuw heeft geen zichtbare resten achtergelaten in het landschap. Op de kadastrale minuut is nog wel een rechthoekig omgracht terrein te zien ten westen van dit huis, maar het is niet bekend waartoe dat diende. Er is een AMK terrein (3769) ten westen van het oude huis (de locatie in dit formulier gegeven) bereffende een terrein met sporen van het klooster.
Afmetingen
Oudste vermelding
Datum: 1134
Bron: Stichtingsoorkonde Abdij van Bern
In deze bron zou gesproken worden over de Burcht (Castellum) van heer Folkold van Berne, die zijn goederen te Berne overdraagt aan de abt van Mariënweerd, tot stichting van een nieuw klooster. De vertaling hiervan niet kunnen raadplegen, maar wel de vertaling van de kronieken van het archief van de Abdij van Bern, waarbij ook gesproken wordt over deze burcht: "Deze Folkold dan bezat de zeer sterke burcht Berne, waarin een voortreffelijke toren stond, met daaromheen een muur. In de voorburcht bevond zich een stenen kapel, waarin een kapelaan dagelijks de mis opdroeg. Bij de burcht lagen boomgaard en moestuin. In deze burcht doorstond hij standvastig de dood en verderf zaaiende aanvallen van velen, namelijk de hertog van Brabant, de graaf van Holland, Herman van Heusden en anderen." (Nederlandse Historische Bronnen 7, http://www.dbnl.org/tekst/_ned017198701_01/_ned017198701_01.pdf, geraadpleegd op 08-09-2011) .
Bezitsgeschiedenis
Afbeeldingen
- Kadastrale minuut, 1811-1832, Gemeente Herpt en Bern, Noord Brabant. Sectie A, blad 2, nr. 57, omgracht terrein (http://watwaswaar.nl/#W0-NE-7-ed-1v-1-3D6m-1Z7w---2Kl, geraadpleegd op 08-09-2011).- Google Earth foto, 2011, locatie Bern te Bern (NKS digitale documentatie).
Bronnen
- Rij, H. van, 1987, Het stichtingskroniekje van de Abdij van Berne, in : P.H.D. Leupen e.a. (red.) 2009, Nederlandse historische bronnen 7, Den Haag, 90-96, 118-123 (http://www.dbnl.org/tekst/_ned017198701_01/_ned017198701_01.pdf, geraadpleegd op 08-09-2011).
Literatuur
- Oirschot, A. Van, 1981, Middeleeuwse kastelen van Noord-Brabant. Hun bewoners en bewogen geschiedenis, Rijswijk, 101, 103.- Renaud, J.G.N., 1962, KNOB Bulletin, *186-*187.
Documentatie
NKS documentatiemap
Bescherming gebouw
Status: (16e eeuwse bebouwing)
Monumentnummer: 23630
ODB Beschrijving (monumentenregister.cultureelerfgoed.nl): Een boerderij, 16e eeuw, die behoort heeft tot het Klooster van Bern. Gerestaureerd voor 1950, waarbij de stal werd afgebroken. Het woongedeelte heeft een zadeldak, aan de voorzijde afgesloten door een puntgevel met vlechtingen. Vensters met kruiskozijnen en luiken; boven de deur en het grote zoldervenster ontlastingsbogen, waarvan de eerste een driepasversiering bezit. Sierankers.
Bescherming terrein
Status:
Bestemming
Bestemmingsplan:
Bestemming:
Auteur en datum
Auteur: Maartje Verhoeckx
Beschrijving gemaakt: 08-09-2011
Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.
Archeologisch onderzoek RCE
N.v.t.
Overig onderzoek
N.v.t.
Geomorfologische codering
3K25, Rivieroeverwal
Bodemkundige codering
Rd90C-VII, Kalkloze ooivaaggronden; zware zavel en lichte klei
Basisregistratie - er zijn in ieder geval gegevens over naam en locatie van het object, en verwijzingen naar de beschikbare afbeeldingen, literatuur, documentatie en bronnen. Aan de hand van deze informatie kan eenieder die geïnteresseerd is zich gaan verdiepen in het desbetreffende kasteel. Het is de bedoeling dat deze basisregistratie-beschrijvingen in de toekomst tot volwaardige beschrijvingen worden uitgebreid.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.