Object
Hindersteyn

Locatie
Adres: Langbroekerdijk A 119, 3947 BG
Langbroek
Gemeente Wijk bij Duurstede
Provincie Utrecht

Hindersteyn ligt 1 km ten westen van Langbroek, ten zuiden van de Langbroekerdijk A.

Typologie

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 20-05-2011

Huidige functie:

Het huis wordt particulier bewoond. De tuinen zijn op gezette tijden toegankelijk voor publiek. Van belang zijn enkele monumentale kassen in de tuin, die door de eigenaar van andere buitenplaatsen zijn opgekocht en op het landgoed Hindersteyn zijn herplaatst. In de tuin zijn historische reconstructies gemaakt van een slingermuur en een doolhof.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:

Het gebouw, waarin zich de woontoren nog bevindt, is een Rijksmonument. Het terrein is niet archeologisch beschermd, maar wel van zeer hoge archeologische waarde (AMK).

Fysisch-geografische situering
Zoals vermeld in Archis: geomorfologie - Vlakte van ten dele verspoelde dekzanden (vervlakt door veen en/of overstromingsmateriaal), bodem - Kalkloze poldervaaggronden; zavel en lichte klei, profielverloop 3, of 3 en 4.

Oudste vermelding
Datum:
Bron:

Afbeeldingen
- Gewassen pentekening, 1744, Hindersteyn vanuit het noordoosten, door J. De Beijer (Geytenbeek en Hermans 1995, 255).- Kadastrale minuut, 1828, Gemeente Langbroek, Utrecht, Sectie B, blad 1, nr. 90 (huis), 88-93 (http://watwaswaar.nl/#XI-TA-6-ed-1v-1-3MLg-1ya0---3Dy, geraadpleegd op 05-08-2010).- Plattegronden van het huis Hinderensteyn en van de vierkante toren, 1980, door R.G. Bosch van Drakestein naar Th. Wit (Geytenbeek en Hermans 1995, 256).- Google Earth foto, 2010, Locatie terrein Hindersteyn (Documentatiecentrum NKS, digitale documentatie).

Bronnen
N.v.t.

Literatuur
Geytenbeek, E. En T. Hermans, 1995, "Hindersteyn", in: B. Olde Meierink, et al, Kastelen en Ridderhofsteden in Utrecht, Utrecht, 254-258.Kolman, C., L.H.M. Olde Meierink en R. Stenvert, 1996, Monumenten in Nederland Utrecht, Zeist/Zwolle, 140.

Documentatie
Documentatiecentrum NKS, documentatiemap 'Hindersteyn'.

Coördinaten
Coordinaten: 52° 0'51.19''N, 5°18'41.88''O
Kaartblad: 39A , x: 149.812, y: 447.320, precisie 3

Bescherming gebouw
Status:  (510037 (hoofdgebouw))

Monumentnummer: 510037
 ODB Beschrijving (www.kich.nl): 'HOOFDGEBOUW (Hindersteyn). Oorspronkelijk omgrachte, middeleeuwse woontoren met aanbouwen van woonvleugels uit 1847 en 1864 in pseudo-middeleeuwse stijl met neogotische vensters. Bij de renovatie van het huis (1981-1989) is de achtergevel met een bouwlaag verlaagd en op de begane grond deels opengewerkt, zodat er een arcade is ontstaan. Tevens is bij de renovatie de veranda op de eerste verdieping gebouwd en het terras achter het huis aangelegd. De uit kloostermoppen opgetrokken woontoren is gebouwd op vierkante grondslag en bestaat uit twee bouwlagen onder een met leien gedekt tentdak eindigend in een gemetselde schoorsteen met het wapen van de ridderhofstad Hindersteyn. De schoorsteen wordt bekroond door een vergulde koperen bol met wapenvaan. Drie dakschilden zijn voorzien van een dakkapel met neogotische roedenverdeling. Tegen de zuid- en westgevel van de woontoren staat een in oorsprong zeventiende-eeuwse aanbouw, die in 1847 is herbouwd, waarbij alle gevels, ook de woontoren, zijn voorzien van spitsboogvensters. De in handvorm baksteen opgetrokken aanbouw omvat drie bouwlagen (de derde bouwlaag dateert uit 1864) onder een met Oud-Hollandse pannen gedekt zadeldak tussen trapgevels met in de top een rond venster voorzien van rozetvormige roedenverdeling. Aan de voorzijde wordt de trapgevel bekroond door het alliantiewapen van Van Zuylen van Nijevelt en Van Bylandt. Op de begane grond is de ingangspartij gevormd door drie spitsboogvormige arcadebogen, thans is de ingang in de westgevel. Tegen de trapgevel is een torenvormige aanbouw uit 1864 met kantelen en spitsboogvensters. De westgevel van de toren wordt geleed door spitsboognissen. De zes traveeën brede achtergevel bestaat uit een rechthoekige aanbouw van twee bouwlagen met lijstgevel onder een met Oud-Hollandse pannen gedekt dak met twee dakkapellen voorzien van een neogotische roedenverdeling. De gevel kent een invulling met spitsboogtuindeuren en spitsboogvensters, waarvan er één op de verdieping in trompe d'oeil is uitgevoerd. De oostgevel bestaat nog uit zeventiende-eeuws muurwerk met ontlastingsbogen. In het INTERIEUR is ondermeer van belang de herenkamer met monumentale eikenhouten schouwpartij en eikenhouten betimmeringen (lambrisering, plafond, deuromlijsting) in neorenaissance stijl. Onder de toren bevindt zich een middeleeuwse kelder met tongewelf en een kijk- annex schietgat in de muur. Waardering HOOFDGEBOUW (Hindersteyn) van algemeen belang: - vanwege de ouderdom; - als voorbeeld van een middeleeuwse woontoren die in de negentiende eeuw in pseudo-middeleeuwse stijl met neogotische elementen werd verbouwd en uitgebreid; - vanwege de kenmerkende ligging binnen de tuin- en parkaanleg; - vanwege de samenhang met de andere onderdelen van de buitenplaats.510039: Historische Tuin- en Parkaanleg: HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de buitenplaats Hindersteyn. De aanleg wordt bepaald door de dubbele middeleeuwse omgrachting, die in ca.1880 rond het huis grotendeels is gedempt en bij de woontoren vergraven is tot een vijver in landschapsstijl. De Topografische Militaire Kaart van 1885 en de tekening van Lutgers uit 1869 tonen een ronde aanleg voor het huis met solitairen en achter het huis nutstuinen en een parkbos. De ronde aanleg voor het huis is thans in structuur nog aanwezig en draagt een besloten karakter. Vanaf de middenpartij van het huis loopt een zichtas over het weidegebied naar de bossen van Moersbergen. Vanaf de wetering wordt het zicht bepaald door rode beuken en een linde. De buitenste omgrachting wordt omringd door singels, waarbij de recente aanleg achter het huis door een kastanjesingel wordt afgesloten. Achter deze singel ligt een bosgedeelte en een weideperceel, waar het recent aangelegde doolhof is aangeplant. Het sparrenlaantje naar het poortgebouw was tot ca.1950 de enige ontsluiting van de buitenplaats, waarna een tweede oprit aan de noordzijde werd aangelegd. Waardering HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG behorende tot de buitenplaats Hindersteyn van algemeen belang: - vanwege de middeleeuwse grachten- en singelstructuur; - vanwege de kleinschalige aanleg in landschapsstijl uit de tweede helft van de 19de eeuw voor het huis; - vanwege de visuele samenhang van de complexonderdelen.510040: POORTGEBOUW ANNEX KOETSHUIS. Ten oosten van de aanleg ligt een in oorspong zeventiende-eeuws poortgebouw, dat in de negentiende eeuw meer naar het oosten is verplaatst en in neogotische stijl is herbouwd (zie twee gevelstenen 'anno 1647' en 'Renovatum anno 1847'). Sinds 1973 is het pand in gebruik als woonhuis. Het bakstenen poortgebouw is samengesteld uit een toren van twee bouwlagen, een langwerpig deel (koetshuis) van één bouwlaag en een aanbouw uit 1881. De op vierkante grondslag opgetrokken toren heeft een getoogde doorgang op de begane grond en een spitsboogvenster op de verdieping onder een met rode Oud-Hollandse pannen gedekt tentdak bekroond door een windvaan. Onder de kroonlijst zijn duivengaten aangebracht, die thans dichtgemetseld zijn. Aansluitend op de toren het koetshuis onder een met rode Oud-Hollandse pannen gedekt zadeldak met gemetselde schoorsteen en met uitgebouwd verdiepingloos stookhok. De oostgevel is voorzien van spitsboogvensters. De koetsierswoning met Vlaamse gevel is in 1881 gebouwd. Deze op rechthoekige grondslag aanbouw bestaat uit één bouwlaag onder een met gesmoorde Oud-Hollandse pannen gedekt mansardedak. In 1913 is een deel van de stal verbouwd tot twee woningen, waarvan bij de restauratie in 1973 één woning is gesloopt. In de westgevel zijn meerruitsvensters en een in 1978 aangebouwde serre. Waardering POORTGEBOUW ANNEX KOETSHUIS van algemeen belang: - vanwege de ouderdom; - vanwege de architectonische vormgeving in neogotische stijl (1847); - als karakteristiek en functioneel onderdeel van de buitenplaats; - vanwege de ensemblewaarde; - vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats.510041: TUINMANSWONING. Ten noorden van het hoofdgebouw een bakstenen tuinmanswoning uit 1851 (zie gedenksteen) met in het verlengde een aangebouwde houten schuur. Het op rechthoekige grondslag opgetrokken pand bestaat uit één bouwlaag en een kapverdieping onder een met Oud-Hollandse pannen gedekt mansarde dak met windveren. In de noordgevel samengestelde meerruits draaivensters met spitsboogvormig bovenlicht, in de oostgevel meerruits draaivensters en een dakkapel met halfrond bovenlicht. Waardering TUINMANSWONING van algemeen belang: - vanwege de ouderdom; - vanwege de architectonische vormgeving in neogotische stijl (1851); - als karakteristiek en functioneel onderdeel van de buitenplaats; - vanwege de ensemblewaarde; - vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats'.

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan:
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: Maartje Verhoeckx
Beschrijving gemaakt: 05-08-2010

Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.

Archeologisch onderzoek RCE
N.v.t.

Overig onderzoek
Archis onderzoeksmelding 2485: in 2001 werd er archeologische begeleiding uitgevoerd bij infrastructurele werken, omdat het om een beschermd monument gaat en daar altijd archeologische begeleiding plaats dient te vinden.

Geomorfologische codering
2M14, Vlakte van ten dele verspoelde dekzanden (vervlakt door veen en/of overstromingsmateriaal)

Bodemkundige codering
Rn67Cp-III, Kalkloze poldervaaggronden; zavel en lichte klei, profielverloop 3, of 3 en 4.