Object
Binnenhof

Locatie
Adres: Binnenhof
Den Haag
Gemeente Den Haag
Provincie Zuid-Holland

Het Binnenhof ligt in het centrum van Den Haag. Bovenstaande coördinaten geven één van de meeste beeldbepalende gebouwen in Den Haag weer, namelijk de Ridderzaal van het kasteel. Het terrein, zoals weergegeven in Archis, beslaat zowel het Binnen- als het Buitenhof. Punt 4 heeft tevens betrekking op de coördinaten van het middeleeuwse torentje.

Typologie

...

Etymologie
...

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 10-02-2010

Het Binnenhof is de nog voor een klein deel omgrachte hoofdburcht van het grafelijke kasteel uit circa 1230. Het bestaat uit een rechthoekig terrein met bebouwing langs alle zijden rondom een binnenplein met als kern de Ridderzaal en daaraan vast gebouwd de voormalige grafelijke woning. Het terrein is aan de west- en oostzijde nog toegankelijk via poortgebouwen die teruggaan op de oorspronkelijke toegangen.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar: Bestaand
Zichtbaar: Muurresten deels opgenomen in later muurwerk
Grondgebruik: Niet van toepassing

Van Het Binnenhof zijn de 13e-eeuwse Rolzaal, de Lairessezaal en de Ridderzaal (Rijksmonumentnr. 17475) van het grafelijk paleis door restauratie (omstreeks 1900) hersteld, evenals de omringende gebouwen uit latere perioden. Met betrekking tot het Binnenhofcomplex is er weinig over van de oorspronkelijke middeleeuwse ommuring.
Van de buitenpoorten resteert slechts de 14e-eeuwse Gevangenpoort (Buitenhof), die nu als museum dient.
Langs de Hofvijver zijn ondergronds nog resten aangetroffen in de vorm van overwelfde kelders uit de 13e eeuw en ten zuiden van een in de 19e eeuw gedempte gracht is een bruggehoofd uit de 14- en 15e eeuw gevonden.

Afmetingen
...

Oudste vermelding
Datum:
Bron:

...

Bezitsgeschiedenis
...

Historische betekenis
...

Bouwgeschiedenis
De geschiedenis van het grafelijk complex dat wij nu kennen als ‘Het Binnenhof’ gaat terug tot 1229. In dat jaar wordt een curtis in Den Haag verkocht aan graaf Floris IV. Hij geeft de aanzet voor de bouw van een enorm complex, bestaande uit een omgrachte hoofdburcht, het huidige Binnenhof, en een eveneens omgrachte voorburcht, het huidige Buitenhof. De kern van de van oorsprong ommuurde hoofdburcht is een zaalbouw, gebouwd circa 1230, waarvan de kelder zich bevindt onder de huidige Ridderzaal. In de loop der eeuwen zijn tegen de ommuring meerdere gebouwen opgetrokken, waaronder een hofkapel aan de noordzijde.
Het complex heeft altijd een de functie van bestuurscentrum gehad, eerst als centrum van het graafschap Holland, vanaf 1577 van de Republiek en sinds 1814 als regeringscentrum.

Afbeeldingen
Google Earth foto, 2010, Locatie Binnenhof (Documentatiecentrum NKS, digitale documentatie).
Gravure, 1764, 'De Gevangenpoort', door La Fargue (Documentatiecentrum NKS, Documentatiemap, 'Binnenhof literatuur').
Kadastrale minuut, 1820, Gemeente 's Gravenhage, Zuid Holland, sectie F, blad 01, nrs. 442 (torentje), 446-449 (Ridderzaal) (http://watwaswaar.nl/#NU-VE-7-1-1v-1-2OFU-25mC---38g, geraadpleegd op 09-02-2010)*
Plattegrond, 2004, 'Binnenhofcomplex' (Stenvert 2004, 210).
Tekening, 17e eeuw, 'Zicht vanuit het noord-westen over hofvijver op het Binnenhof', door C.J. Visscher of D. Vingboons, Gemeente-Archief 's Gravenhage (GAG) (Stöver 2000, 217).
Tekening, 1754, 'Het Graaflyk Hof te 's Hage', door Peters (Documentatiecentrum NKS, Documentatiemap 'oude afbeeldingen').

*Nr. 26 Gevangenpoort (Buitenhof)

Bronnen
N.v.t.

Literatuur
Hermans, T. En P. Van Traa, 1985, Het Binnenhof, Wijk bij Duurstede, 1-32.
Stenvert e.a. , R., 2004, Monumenten in Nederland. Zuid Holland, Zeist/Zwolle, 209-213.
Stöver, J., 2000, Kastelen en buitenplaatsen in Zuid Holland, Zutphen, 215-219.

Documentatie
Zie ook Documentatiecentrum NKS, Documentatiemap 'Oude afbeeldingen'.

Coördinaten
Coordinaten: 52° 4'46.81''N, 4°18'47.85''O
Kaartblad: 30G , x: 813.853, y: 455.144 , precisie 3

Bescherming gebouw
Status: Rijksbescherming ( Ridderzaal en Departement van Binnenlandse Zaken)

Monumentnummer: 17475
 De Ridderzaal.

Monumentnummer: 17476
 Het middeleeuwse torentje, dat tegenwoordig dient als werkkamer van de minister-president.

Bescherming terrein
Status: Onbeschermd (Terrein van zeer hoge archeologische waarde, onbeschermd. )

Bestemming
Bestemmingsplan:
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: Kirsten Heilmann
Beschrijving gemaakt: 10-02-2010
Laatst gewijzigd: 18-2-2011

Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.

Archeologisch onderzoek RCE
In 1972 is door de ROB vastgesteld dat er nog begravingen aanwezig zijn (Archis monumentnr. 4066).

Geomorfologische codering
B, bebouwing.

Bodemkundige codering
|h BEBOUW--, bebouwing.