Object
Veelhorst / Verlehorst

Locatie
Adres: Bovenweg
Nunspeet
Gemeente Nunspeet
Provincie Gelderland

Op de kaart van de Veluwe en Veluwe-Zoom uit 1805, van M.J. de Man staat een boerenhof aangegeven met de naam Veelhorst ten zuiden van de huidige Bovenweg, ter hoogte van het begin van de Veelhorsterweg, ten noorden van Nunspeet. De gemeente Nunspeet heeft twee gemeentelijke monumenten met deze naam: Boerderij Klein Veelhorst, 1869 (Elburgerweg 108-110) en Boerderij Midden-Veelhorst, 1773 (Veelhorsterweg 25) dat zijn beiden niet de locatie waar het middeleeuwse kasteel Veelhorst gestaan zou hebben volgens de kadastrale minuut en kaart van de Veluwe-Zoom. Deze vermeldingen zorgen daardoor wel voor enige verwarring(http://www.nunspeet.nl/index.php?simaction=content&pagid=69&stukid=34&mediumid=6, geraadpleegd op 02-09-2009).

Typologie

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:

Boven het maaiveld is niets meer te zien van het voormalige kasteel. Het is overbouwd door een boerderij, die (voorheen) ook de naam Veelhorst draagt. Archis geeft geen (archeologische waarde-) melding bij dit terrein, het is niet beschermd.

Oudste vermelding
Datum:
Bron:

Bezitsgeschiedenis
A.J. van der Aa, beschrijft in zijn Aardrijkskundige Woordenboek der Nederlanden dit kasteel:'Het was vroeger een der oudste kasteelen op de Veluwe. In 1334 werd Mechteld, huisvrouw van den Ridder Pelgrim van Putten, (Brieder van Herbern van Putten, heer van Old Putten en Puttenstein) , door Graaf Reinald van Gelder beleend, met den hof Verlehorst of ook Verlehof tot hare huwelijksgift.In het jaar 1481 werd op dit kasteel eenen dag bestemd, omde stroperijen op de Veluwe te keer te gaan en middelen daartegen te beramen, waarbij tegenwoordig waren Lieven van Baex, Ritmeester en Raad van Harderwijk, van wege Maximiliaan van Oosterwijk den Diederik van Lintelo, Ritmeester van Hattem en Elburg, vanwege Schwartzenberg en het land van Zutphen.Op de grondvesten staat thans een zoogenaamd Spijker en boerenwoning, beslaande, met de daartoe behoorende gronden, eene oppervlakte van 67 bundels en in eigendom toebehoorende aan den Heer Hendik Tegelaar te Harderwijk '(p. 639).Deze gebeurtenissen en eigenaren worden ontkracht in de tekst van H. van de Heerde (1954).

Afbeeldingen
Google Earth foto, 2009, Locatie Veelhorst (Documentatiecentrum NKS).Kaart, 1805, Topografische kaart van de Veluwe en Veluwe-Zoom, door M.J. de Man, blad 27.Kadastrale minuut, 1827, Gemeente Nunspeet, Gelderland. Sectie A, blad 2, nr. 614 (http://watwaswaar.nl/#c4-cW-8-ed-1v-1-3ocq-2ZKK---3fs, geraadpleegd op 02-09-2009).

Literatuur
Aa, A.J. van der, 1848, Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden, Gorinchem, p. 639.Heerde, H. van, 1978, Onder De Clockenslach van Nunspeet, Alphen aan den Rijn, p. 74-76.

Documentatie
N.v.t.

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan:
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: Maartje Verhoeckx
Beschrijving gemaakt: 02-09-2009

Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.

Archeologisch onderzoek RCE
N.v.t.

Overig onderzoek
N.v.t.

Geomorfologische codering
3K14, Lage ruggen en heuvels.

Bodemkundige codering
pZn23, Kalkloze zandgronden.