Object
Lokhorst, Het Wolvengat

Locatie
Adres: Ter hoogte van Langbroekerdijk B8
Langbroek
Gemeente Wijk bij Duurstede
Provincie Utrecht

Lokhorst was gelegen ten noorden van de Langbroekerwetering, ten westen van de dorpskerk van Overlangbroek ter hoogte van Langbroekerdijk B8.

Typologie

Hoe het middeleeuwse huis er precies heeft uitgezien is onbekend. Mogelijk was het huis een moated site.

Etymologie
De naam Lokhorst is afgeleid van de familie Van Lokhorst. De betekenis van de naam Het Wolvengat is onbekend. Deze naam komt het eerst voor op de kaart van de Provincie Utrecht van 1696.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 16-6-2009

Het terrein van het middeleeuwse Huis Lokhorst is in gebruik als boerenerf van een woonboerderij.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:

Van Lokhorst zijn bij de restauratie in 2004 onder en rond de boerderij mogelijk oude funderingen aangetroffen die mogelijk behoren tot het huis Lokhorst.

Afmetingen
De afmetingen zijn onbekend.

Fysisch-geografische situering
Lokhorst lag in de moerassige overstromingsvoetvlakte van de rivier de Rijn. Het gebied is voor de ontginningen regelmatig overstroomd geweest vanuit de (Kromme) Rijn. Klei is hierbij ondiep afgezet op broekveen. Dieper dan 1,20 m is het inde ijstijden afgezette dekzand aanwezig (Coppelmans 2005, nr. 18).

Oudste vermelding
Datum: 1515
Bron: Schaik,C. van, 2008, 112.

"de hofstede in Langbroek, daar Anthonis int lest van zijn leven woonde."

In 1515 vond een overdracht plaats van 'de hofstede in Langbroek, daar Anthonis int lest van zijn leven woonde'. Thonijs van Lokhorst werd voor dit goed al in 1470 voor de belasting aangeslagen.

Bezitsgeschiedenis
Lokhorst was een allodiaal goed van 12 morgen. Het werd voor het eerst genoemd in 1470 toen het bezit was van Thonijs van Lochorst. In 1515 transporteerde Geertruid weduwe van Anthonijs van Lokhorst met haar kinderen op Jan de Ridder van Lunenburg hun recht op 12 morgen met 'de hofstede in Langbroek, daar Anthonis int lest van zijn leven woonde'. In 1536 was het eigendom van Eerst Taets van Amerongen, schepen en burgemeester van Utrecht en zijn vrouw Belia de Ridder dochter van Jan de Ridder. Volgens een register van de riddermatigen in het Sticht Utrecht woonde Ernst in 1536 op het huis. Het was een van de weinige edelmanshuizen op het platteland door de eigenaar bewoond. Zijn dochter was getrouwd met Johan van Amstel van Mijnden. In 1600 was Jor. Johan Taets van Amerongen eigenaar. Het was in tweeën verpacht. In het midden van de 17de eeuw was het in bezit van Harmen van Doeijenburch à Cuijlenburch gehuwd met Frederika van Zuijlen van Nijvelt. In 1663 werd zijn desolate boedel met daaronder 'seeckere huijsinge ende hofstede genaemt Lokhorst met de bepotinge en beplantinge[..]' met 37 morgen land verkocht aan de rijke weduwe van Evert Bosch uit Utrecht. Deze rijke weduwe ging het huis met haar kinderen bewonen. Het huis, dat twee haardstenen en een oven bezat, zal, gezien de hoogte van de belastingaanslag, een representatief karakter hebben gehad. Hierna werd het eigendom van Georgius Bosch die het zeker vanaf 1684 bewoonde. Zijn weduwe zou in 1707 het nog bezitten en bewonen. De familie Bosch bleef eigenaar tot 1765 toen het in bezit kwam Hendrik van Ee. In 1772 werd het opgedeeld waarbij de huisplaats met 2 morgen aan Erris van Amerongen kwam. De rest van het goed kwam in 1764 aan Mr. Arnold Pit, bezitter van de buitenplaats Geerestein in Doorn.

Bouwgeschiedenis
Het is onbekend hoe Lokhorst er in de late middeleeuwen uit heeft gezien. Gezien het feit dat Anthonis van Lokhorst en ook Ernst Taets van Amerongen er woonden zal het een representatief huis in geweest. Ook in 1663 was het nog een representatief woonhuis. Het telde twee stookplaatsen en een oven. In 1729 was de 'huijsinge Lokhorst met zijn bergen, schuren en getimmer' vervallen en onbewoond. In 1731 kwam er sprake van een gracht bij de hofstede Lokhorst. In 1774 was er nog sprake van een oude gracht. Het was in de tweede helft van de 18de eeuw verdeeld in drie huizen of woninkjes. In 1824 staat op de kadastrale minuut al het huidige huis.

Afbeeldingen
- Kadastrale minuut, 1828, gemeente Langbroek, Utrecht, sectie C 1e blad, nr. 40-41. (http://watwaswaar.nl/#Xw-T2-7-ed-1v-1-3Q64-1wye---3E0, geraadpleegd op 11-03-2010)

Literatuur
- Schaik, C. van, 2008, Overlangbroek op de kaart gezet. Dorp, landschap en bewoners waaronder een familie De Cruijff, Utrecht, 87-88, 111-116.

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan:
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur:
Beschrijving gemaakt:

Geomorfologische codering
1M23, Rivierkomvlakte.

Bodemkundige codering
Rn44C-III, Kalkloze poldervaaggronden; zware klei, profielverloop 4.