Object
Blodenburg

Locatie
Adres: Kouwensweg, Kaauwelsweg (verdwenen)
Zierikzee
Gemeente Schouwen-Duiveland
Provincie Zeeland

Coördinaten bij benadering, mede gebaseerd op de ligging van de voormalige Kaauwelsweg. Blo(o)denburg was gelegen tussen Zierikzee en het verdronken dorp Borrendamme, in het Quaalambacht.

Typologie

De typologie is onbekend.

Etymologie
Gezien het feit dat de naam Blodenburg het naamdeel 'burg' bevat, lijkt verwezen te worden naar een stenen huis.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 06-07-2007

De exacte ligging van het na de Eerste Wereldoorlog geëgaliseerde terrein is niet bekend.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:

Locatie bij benadering bekend; van het kasteel is alleen bekend dat er funderingen van zijn aangetroffen en dat het omgracht was. Er is hier in de nabijheid een kloostermopfragment gevonden, maar deze komt elders vandaan. De aanwezigheid van het kasteel is niet aangetoond. (Archis waarnemingsnummer 419565).

Oudste vermelding
Datum: 1305
Bron: Rijmkroniek Melis Stoke, hs. A, f. 69r, r. 10887-10902

"'Te blodenborch daer si vonden / Luden de hem ter were setten'"

De aanhaling in de Rijmkroniek vermeldt de verovering van Blodenburg door de poorters van Zierikzee in 1304, in het kader van de oorlog tussen Vlaanderen en Holland. Uitgebreid citaat: 'Te blodenborch daer si vonden / Luden de hem ter were setten / Si liepen toe sonder letten / Ende woeden ouer de gracht / Ende vochter an met zulker cracht / Dat si boden al wast scande / Diere op waren hare hande / De porters woudse niet ontfaen / Haers dancs souder niet een ontgaen / Si hadden hem so lede ghedaen / Ten lesten eist also vergaen / Dat sise niet en verdroeghen / Maer dat sise also ver sloeghen / Also als men gheweten conde / Ende keerden weder ter seluen stonde / Jn de porte al onghescent'

Bezitsgeschiedenis
Vermoedelijk is het kasteel in de dertiende eeuw gesticht en diende het als versterkt stenen huis van de heren van het Quaalambacht. In de Rijmkroniek van Melis Stoke (1305) wordt de verovering (en verwoesting?) van het huis in 1304 door de poorters van Zierikzee beschreven. Op 10 maart 1304 vallen de poorters van Zierikzee het kasteel Blodenburg aan en brengen alle verdedigers - volgens Roth (2007, 312) waarschijnlijk aanhangers van Jan van Renesse - om het leven. In de historiografische verwerking van Stoke's beschrijvingen lijkt verwarring te zijn ontstaan met de lotgevallen van het nabijgelegen kasteel Borrendamme (Van Beveren 1960 en Van den Broecke 1978). Een zekere Heldecope Hoeburxzoon wordt in verband met het nabijgelegen Borrendamme vermeld in 1297, in een akte van belening van een veer (naar Noord-Beveland) door graaf Jan I. Na 1304 worden nog meermalen Hellecops genoemd als grote grondbezitters in het Quaalambacht. Het Quaalambacht heette later Poortambacht, waaraan de verbasterde naam Koolweg nog herinnert.

Historische betekenis
-

Bouwgeschiedenis
De bouwhistorie is niet bekend. Het kasteel was volgens de Rijmkroniek van Melis Stoke omgracht. Na de Eerste Wereldoorlog kwamen funderingen voor de dag, toen langs de Kouwensweg een perceel weiland werd geëgaliseerd. Men verzuimde de funderingen op te meten en in kaart te brengen. Tijdens deze werkzaamheden vond men ook twee zandstenen leeuwen ter grootte van ca. 40 cm die, aldus Van den Broecke (1978, 128), vermoedelijk eens de toegang tot het kasteel hebben versierd. Deze vondst en interpretatie lijken op een latere periode te duiden dan die van het, zo is aangenomen, al in 1304 verwoeste kasteel.

Afbeeldingen
- Kadastrale minuut, 1811-1832, Zierikzee, Zeeland. Sectie C, blad 2, nabij 235? (http://watwaswaar.nl/#JU-L2-7-ed-1v-1-1yPA-1Q6i---3u8, geraadpleegd op 16-01-2012).- Google Earth foto, 2012, Blodenburg, benadering (NKS digitale documentatie).

Literatuur
- Van Beveren 1960, 15-16. - Van den Broecke 1978, 128-130.- Instituut voor Nederlandse Geschiedenis, Rijmkroniek van Holland (366-1305), www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/Rijmkroniek/folio, hs. A, f. 69r, rr. 10887-10902.- Dirk Leendert Roth, 2007, Ene stille waerheyt van sware dingen. Historische opstellen betreffende de Zeeuwse geschiedenis en haar Hollandse en Vlaamse context, 1245-1305, Delft, 312.

Documentatie
- Archiswaarn. nr. 20394 (ROB resp. RACM). Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland, Middelburg. Zeeuws Archeologisch Archief, doss. 42HN-32.

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: N
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: J.J.B. Kuipers
Beschrijving gemaakt: 09-07-2007

Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.

Archeologisch onderzoek RCE
N.v.t.

Overig onderzoek
N.v.t.

Geomorfologische codering
LPO

Bodemkundige codering
-