Leyenburg / Merenburg

IN BEWERKING [?]

Object
Leyenburg / Merenburg

Locatie
Adres:
Vuren
Gemeente Gemeente Lingewaal
Provincie Gelderland

Kasteel Leyenburg was gelegen ten zuiden van het dorp Leuven. Het terrein ligt ten zuiden van en deels onder de huidige snelweg A15 en wel ter plaatse van de zuidelijke oprit.

Typologie

Etymologie
Het is niet bekend waar de naam Leyenburg vandaan komt.

Huidige situatie

Oudste vermelding
Datum: 1329
Bron: Kort 1988, 21. (Leen- en Registerkamer van Holland, 28, f 10v, nrs. 40 en 42, LRK 42, f. 89v, nr. 449.)

"onbekend"

Volgens Kort ontvangt Arnout van Heukelum op 22 september 1329 in leen 'zijn huizing, genaamd Merenburg'. In 1374 wordt ditzelfde huis omschreven als 'het huis, genaamd Leyenberg'.

Bezitsgeschiedenis
In 1329 wordt Arnout van Heukelum door de graaf van Holland beleend met het huis Merenburg, dat waarschijnlijk al vrij snel daarna Leyenburg is gaan heten. In 1374 wordt het huis expliciet voor het eerst met deze naam aangeduid, wanneer het in handen komt van Jan van Leyenberg. Diens vader, Hubert, noemde zich echter ook al 'van Leyenberg'. Het huis bleef in handen van de familie Van Leyenberg tot 1448, toen het vererfde op Arnout van Zwieten, zoon van Johanna van Leyenburg en Dirk van Zwieten. Arnouts (achter-?)kleinzoon Joost van Zwieten droeg het vervolgens op 20 mei 1522 over aan mr. Vincent Cornelisz., eerste meester van de rekeningen en tresorier van de charters en registerkamer van Holland. Hij verkocht het in 1527 aan Gerard van Arkel, heer van Heukelum en Waardenburg. Leyenburg bleef in bezit van de familie Van Arkel tot 1607, toen Elisabeth van Arkel het goed overdroeg aan haar zoon Thomas van Thiennes. Het vererfde vervolgens in 1640 op diens zoon René van Thiennes. Het is (nog) niet bekend wie het goed hierna heeft bezeten. Van der Aa meldt dat in zijn tijd de gronden waar Leyenburg gestaan had in bezit waren van J.C.W. Fabricius van Leijenburg.

Bouwgeschiedenis
Over het kasteel Leyenburg is alleen iets bekend door de vondst van een stuk muur in 1961 (baksteenformaat 29x15x7 cm) en de opgraving in 1963/64. Het onderzoek bracht toen een vierkante voorburcht en een rechthoekig hoofdgebouw aan het licht. Het kasteel, gelegen op een verhoging en vermoedelijk daterend uit de 14de eeuw, bevatte eerst aan de noordzijde een voorburcht en deze is in het begin van de 15de eeuw vervangen door een voorburcht aan de zuidzijde. De hoofdburcht bevatte tenminste drie bouwfasen. Van de oudste fase is bijna niets teruggevonden: deze fase is afgebroken en het afkomend materiaal is hergebruikt voor de funderingen van nieuw werk. De hoofdburcht was in de tweede fase omgeven door een ringmuur met weergang op spaarbogen, vermoedelijk uit het eind van de 15de eeuw. Aan de oostzijde bevond zich een zware toren, die dateert uit de derde bouwfase, die niet gedateerd is door Renaud. De noordgevel bevatte in oorsprong de ingang. Naast deze ingang heeft men al spoedig een ronde toren gebouwd ter verdediging. Na de verplaatsing van de voorburcht is de ingang verplaatst. Wanneer het kasteel is gesloopt is niet bekend. Het terrein is in 1910 geëgaliseerd.