Object
Gerlach, Sint

Locatie
Adres: Joseph Corneli Allée 1, 6301 KK
Houthem
Gemeente Valkenburg aan de Geul
Provincie Limburg

Het huis ligt ten zuidoosten van Houthem, buiten de bebouwde kom, aan de weg naar Valkenburg.

Typologie

Het huis werd gebouwd als klooster; later werd het omgebouwd tot kasteel.

Etymologie
Het huis is genoemd naar de heilige kluizenaar St. Gerlachus.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 12-09-2025

Het Kasteel van Sint Gerlach is gebouwd als klooster en pas sinds 1797 is gebruik als landhuis. Het is een U-vormig complex, bestaande uit de kapel aan de noordzijde, het landhuis aan de oostzijde en een bijgebouw aan de westzijde. Op de kapel na dateert dit complex uit 1708-1713.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Zichtbaar:
Grondgebruik:

Waarschijnlijk is de kern van het oude huis behouden.

Afmetingen
...

Oudste vermelding
Datum:
Bron:

...

Bezitsgeschiedenis
In 1797 kwam het voormalige klooster in handen van Mathias Sleypen, hij overleed echter een jaar daarna. Zijn dochter Sibylle en schoonzoon Martin Jacob Schoenmaeckers erfden het huis, in namen hun intrek in de proosdij. Bij het overlijden van Martin Jacob kwam het huis aan diens dochter Anna Elisabeth Walburga, gehuwd met Antoine Joseph François Corneli. Zij lieten het interieur van het proostenhuis restaureren en noemden het sindsdien 'kasteel.' Hun zoon François volgde hen op als kasteelheer. Bij de dood van diens echtgenote Elise kwam het huis via vererving in handen van Robert, baron de Selys de Fanson, die in 1910 zijn intrek nam op het kasteel dat men op dat moment aan het verbouwen was. Tot in 1979 bleef het huis in handen van deze familie. De laatste baron die het huis in handen had vermaakte het huis bij zijn dood in 1979 aan het R.K. kerkbestuur van Sint Gerlachus te Houthem. In 1990 werd er een overeenkomst gesloten met Camille Oostwegel, waardoor de restauratie uiteindelijk kon worden afgerond en het huis zijn nieuwe bestemming kreeg.

Historische betekenis
...

Bouwgeschiedenis
Het klooster Sint Gerlach dateert uit het begin van de 13de eeuw en is gesticht door Gosewijn IV van Valkenburg. In 1708 is het klooster in opdracht van proost Franciscus van Cauwenberg geheel vervangen door nieuwbouw, met uitzondering van de kapel. In 1713 was de proosdijvleugel gereed. Na de verkoop van het klooster in 1797 werd de proosdij in opdracht van Mathias Sleypen of zijn dochter verbouwd tot landhuis en de overige gebouwen tot kasteelhoeve. Ten behoeve van deze functie is in 1830 de kloostergang afgebroken. Daarna trad het verval in. Vanaf 1942 werden er plannen gemaakt voor restauratie, die pas in 1997 voltooid werd.

Afbeeldingen
...

Bronnen
...

Literatuur
Schulte, A.G./Warffemius, A.A.M., Landgoed Sint-Gerlach, 1999Win, J.T.H. de, Kastelen in Limburg, 1978, p. 106Trazegnies, O. de, Castella '97-'98, p. 170-171

Coördinaten
Coordinaten: , 
Kaartblad:  , x: 184,00, y: 320,00, precisie 2

Bescherming gebouw
Status:

Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: N
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: P.J. van der Wielen
Beschrijving gemaakt: 05-04-2004