Hoochwerff, 't

VOLLEDIG [?]

Object
Hoochwerff, 't

Locatie
Adres: Kon. Julianastraat, ong.
Kloetinge
Gemeente Goes
Provincie Zeeland

Afgegraven vliedberg ten westen van de oude dorpskern. Het terrein is gesitueerd in de achtertuin van Kon. Julianastraat 17. (adres komt niet overeen met coördinaten/locatie Archis waarnemingsnummer)

Typologie

Afgegraven vliedberg/motte, vermoedelijk een twee-fasenbergje met gracht. Over een voorburcht of wal wordt niet gesproken.

Etymologie
'Hooghwerff' is volgens Dekker (1971) een kunstmatige hoogte om een versterking op te bouwen.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 20-01-2000

Afgegraven vliedberg, het perceel is opgenomen in een nieuwbouwplan en ligt in de achtertuin van Kon. Julianastraat 17.

Oudste vermelding
Datum: 1353-09-03
Bron: Dekker en Kruisheer, Het klooster Jerusalem, 1973, p. 63, 122 en 123.

Het citaat betreft het einde van een hooglopende ruzie in het midden van de 14de eeuw over 1,5 gemet land gelegen in 'Cloetingheambocht' achter de 'Riethoec' bij het oude werfje. Lauwereijs Stronich verzoende zich met de priorin van het Klooster van Jerusalem bij Bieselinghen en met allen, die aanwezig waren op het land te Cloetinghen waar om getwist was. Op 9 maart 1353 vergaf hij Symoen Naghel of wie het betrof de tegen hem geuite beledigingen en de hem toegebrachte wonden. Lauwereijs Stronich deed op deze datum afstand van zijn rechten op het perceel grond van 1,5 gemet. Deze rechten bezat hij via zijn vrouw Lisebette Heynrixdochter van den Brayne. De 1,5 gemet land was gelegen in Cloetingheambocht achter de Riethoec bij het oude werfje. De pachter was Dankert uter Achtemete. De originele oorkonden waar men deze gegevens op baseert bevinden zich in het Rijksarchief te Antwerpen in het fonds Biezelinge.

Bezitsgeschiedenis
De oudste vermelding komt voor in een tekst over het einde van een hooglopende ruzie in het midden van de 14de eeuw over 1,5 gemet land gelegen 'in Cloetingheambocht achter de Riethoec bij het oude werfje'. Lauwereijs Stronich verzoende zich met de priorin van het Klooster van Jerusalem bij Bieselinghen en met allen, die aanwezig waren op het land te Cloetinghen waar om getwist was. Op 9 maart 1353 vergaf hij Symoen Naghel of wie het betrof de tegen hem geuite beledigingen en de hem toegebrachte wonden. Lauwereijs Stronich deed op deze datum afstand van zijn rechten op het perceel grond van 1,5 gemet. Deze rechten bezat hij via zijn vrouw Lisebette Heynrixdochter van den Brayne. De 1,5 gemet land was gelegen in Cloetingheambocht achter de Riethoec bij het oude werfje. De pachter was Dankert uter Achtemete. De originele oorkonden waar men deze gegevens op baseert bevinden zich in het Rijksarchief te Antwerpen in het fonds Biezelinge. Later was het kasteelterrein bekend als 'op den Boogerd', waar in de twintigste eeuw nog heel lang twee arbeidershuisjes stonden. Van vroegere bewoning is niets bekend.

Historische betekenis
In de eerste helft van de 11de eeuw werd het gebied rond Kloetinge herhaaldelijk door overstromingen getroffen. De bevolking beschermde zich hiertegen door gezamenlijk een verhoging (binnen een ringwal) van circa 1 meter hoog en zo'n 50 meter in doorsnede op te werpen. Buiten de ringwal werden dikke mestlagen gedeponeerd, zodat in de loop der jaren een aanzienlijke dorpsterp ontstond. Bepaalde lieden scheidden zich vanwege hun sociale en maatschappelijke positie af van de rest van de bevolking en bouwden naast de nederzetting hun verhoogde woonplaats. Uit opgravingen is gebleken dat mottekastelen zo'n woonterpje vaak als basis c.q. eerste fase hadden. Door het Zeeuwse erfrecht raakte het adellijke grondbezit strek versnipperd. Voor de vele lokale machthebbers was het mogelijk om met relatief weinig middelen hun machtspositie te tonen. Opmerkelijk is dat veel vliedbergen liggen op of naast vroongronden, dus van oudsher bezit van de adel, kerken en kloosters. Mottes/vliedbergen en hun voorburchten werden in deze omgeving ook vaak 'hoochwerff', 'Het Wal' en 'hoochwal' genoemd.

Bouwgeschiedenis
Deze vliedberg was vermoedelijk een laag bergje, eventueel een twee-fasenbergje (kernheuvel met een latere verhoging). Zoals vaker gebeurde is wellicht met de top van de berg de gracht gevuld en het grondoppervlak vergroot, zodat er plaats kwam voor de twee arbeidershuisjes.