Object
Tilburg

Locatie
Adres: Rentmeesterlaan
Tilburg
Gemeente Tilburg
Provincie Noord-Brabant

Het kasteel lag ten westen van de huidige Rentmeesterlaan, ten noorden van Duiventoren.

Typologie

Etymologie
Het huis werd genoemd naar de plaats waarbij het gebouwd werd.

Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 2011

Huidige functie:

Op het terrein waar het kasteel stond werd na 1980 een compleet nieuwe woonwijk gebouwd. Op de plaats waar het kasteel werd een park ingericht, waarbij de contouren van de fundamenten in de bodembedekking aangegeven werden.

Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Zichtbaar:

Het kasteel is geheel overbouwd door een woonwijk. De fundamenten zijn in de jaren 70 van de 20ste eeuw geheel blootgelegd tussen de afbraak van de textielfabriek en bouw van de nieuwbouw wijk in. Er is hier geen sprake van een AMK terrein.

Oudste vermelding
Datum: 1450
Bron: Oisterwijkse schepenakte

"'die steenen camer'"

'In een Oisterwijkse schepenakte uit 1450 wordt het toenmalige huis terloops genoemd om de plaats van een stuk land aan te geven: 'twee lopensaet lands of daeromtrent gelegen tot Velthoven by die steenen camer'. Dat met deze stenen kamer het kasteel bedoeld wordt, blijkt uit een later stuk van 13 maart 1557 waarbij dan gesproken wordt van het 'slot aen de Velthoven' [Van der Wielen].

Bezitsgeschiedenis
De stenen kamer was in 1450 in het bezit van de gebroeders Gerit en Jan Back. In 1477 verkochten zij het huis aan de heer van Tilburg, Jan van Haestrecht. In 1524 ging de heerlijkheid Tilburg en Goirle over in handen van Robbrecht van Malsen. In 1621 ging het huis ook weer via vererving over op Antony Schets, baron van Grobbendonck. De erven Schets van Grobbendonck verkopen het goed in 1710 aan Wilhelm, prins van Hessen-Kassel, militair gouverneur van Breda en later van Maastricht. In 1754 verkocht hij de heerlijkheid aan Gijsbertus Steenbergensis, graaf van Hogendorp-van Hofwegen. In 1858 werd het kasteel met toebehoren geveild. Het goed werd in drie delen gesplitst, waarbij het kasteel werd gekocht door Johannes van der Made, wijnkoper uit Klundert. Het kasteelterrein ging later over naar Bernard Pessers die er een fabriek bouwde [Van der Wielen].

Historische betekenis
Het kasteel was het stamhuis van de heren van Tilburg en Goirle.

Bouwgeschiedenis
Het oudste huis was waarschijnlijk een hoeve met een stenen kamer. In 1581 werd het bij een belegering verwoest. Omstreeks 1600 begon men met de herbouw, welke in 1755 afgebroken werd. In 1755 wordt er een nieuw gebouw opgetrokken, dat in 1859 werd gesloopt. Op het terrein werd een textielfabriek gebouwd, die in 1977 weer gesloopt werd [Van der Wielen].

Afbeeldingen
- Gravure, 1694, Prospectus Castelli Tilborch, door H. Causé naar een tekening van J. van Croes, Tilburg, KUB T 34 / 820.11 (Stoepker 1986, 30).- Gewassen pentekening, 1729, Het Huis te Tilborg in 1690, door A. de Haan, Tilburg, KUB T 34 / 820.11 (6) (Stoepker 1986, 31).- Fragment uit de kaast van Diederik Zijnen, 1760 (Stoepker 1986, 15).- Kadastrale minuut, 1811-1832, Gemeente Tilburg, Noord Brabant. Sectie H, blad 2, 565 (http://watwaswaar.nl/#Uy-J6-7-ed-1v-1-37Zo-1HrE---ed, geraadpleegd op 10-02-2011).- Opgravingsplattegrond van het hoofdgebouw, door onbekend (Stoepker 1986, bijlage).- Google Earth foto, 2011, locatie Kasteel van Tilburg (Documentatiecentrum NKS, digitale documentatie).

Bronnen
N.v.t.

Literatuur
- Becx, J.A.J., 1977, 'Over Hoeven en Hoevenaars onder het kasteel van Tilburg' in: Jaarboek De Lindeboom 1977.- Becx, J.A.J., 1981, 'De oorsprong van het kasteel van Tilburg en de herkomst van het gesacht van Malsen', in: Jaarboek de Lindeboom 1981.- Stoepker, H., 1982, 'Het kasteel van de heren van Tilburg en Goirle' in: Boven, M.M.A. van, Kastelen in Brabant. ‘Van Burcht tot Landhuis’, ’s-Hertogenbosch, 137-142.- Stoepker, H., 1986, Graven naar het kasteel van Tilburg, Tilburg.

Documentatie
NKS documentatiecentrum: veel oude krantenartikelen.

Bescherming gebouw
Status:

Bescherming terrein
Status:

Bestemming
Bestemmingsplan: N
Bestemming:

Auteur en datum
Auteur: P.J. van der Wielen/Maartje Verhoeckx
Beschrijving gemaakt: 07-12-2003/10-02-2011

Bouwhistorisch onderzoek RCE
N.v.t.

Archeologisch onderzoek RCE
N.v.t.

Overig onderzoek
Gemeente Tilburg, archeologische opgraving, 1978-1980

Geomorfologische codering
B, Bebouwing

Bodemkundige codering
|h Bebouwing