Well, Slot / Huis van Malsen
IN BEWERKING [?]
algemeen |
omschrijving |
bezits- en bouwgeschiedenis |
afbeeldingen, literatuur en documentatie |
verdere informatie |
terug naar de lijst
Object
Well, Slot / Huis van Malsen
Locatie
Adres:
Well
Gemeente
Provincie Gelderland
Slot Well ligt in een oude bocht van de Maas.
Typologie
Slot Well of het huis te Malsen is een compact zaaltorenkasteel.
Etymologie
Huidige situatie
Sinds de negentiende eeuw is de situatie van slot Well niet erg veranderd. Het omgrachte slot bestaat nog steeds uit de veertiende-eeuwse rechthoekige woontoren, de verbouwde aanbouw en de grote vierkante aanbouw met ronde toren uit de negentiende eeuw.
Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:
In slot Well is uit de Middeleeuwen nog aanwezig de rechthoekige woontoren uit de veertiende eeuw. Ook dateert een deel van de ingangspartij nog uit de middeleeuwen. Daarnaast is het huis nog steeds omgeven door grachten.
Afmetingen
De buitenomtrek van de hoofdburcht, exclusief grachten, meet ongeveer 20 bij 10 meter.
Oudste vermelding
Datum: 1326
Bron:
In 1326 wordt Claes van Malsen beleend met 'sijn goet ter Welle to zutfense rechte' (Eliëns en Harenberg, 1984, p. 208). Van een duidelijke verwijzing naar een verdedigbaar huis of kasteel is hier evenwel geen sprake.
Bezitsgeschiedenis
Over de geschiedenis van slot Well is niet veel bekend. In 1326 kreeg Claes van Malsen slot Well in leen, dat ook wel het Huis van Malsen genoemd wordt. Pas in 1493 staat er weer iets over het slot in de bronnen. In dat jaar wordt Otto van Malsen met slot Well beleend. In 1520 is de zoon van Otto eigenaar van het huis. In 1646 kwam Carel van Malsen in het bezit van slot Well. Hij was getrouwd met Maria van Arkel. Deze Maria was de dochter van Otto van Arkel, heer van Ammersoyen. In de negentiende eeuw was L.L.A. baron de Woëlmond zowel heer van Ammersoyen als heer van slot Well. In 1884 werd slot Well verkocht aan L.J.D. baron van Slingelandt. Hierna kwam het slot in bezit van J.A. Boland. In 1971 verkocht mevrouw Backer-Boland slot Well aan de heer J. Oerlemans, die het vanaf 1972 bewoonde.
Bouwgeschiedenis
Het oudste deel van slot Well is de rechthoekige woontoren, die dateert uit de veertiende eeuw. Die toren heeft een grondplan van 8,5 bij 9 meter. De muurdikte van de woontoren is overal ongeveer 1 meter. De begane grond van deze woontoren bestond vroeger uit één vertrek Later heeft men hier scheidingswanden aangebracht waardoor een portaal en twee andere vertrekken ontstonden. De hoofdverdieping van de woontoren bereikte men oorspronkelijk via een trap in een uitbouw aan de westmuur van de toren. Deze aanbouw vormde ook de toegang tot de toren. Deze aanbouw had een schuin dak tegen de woontoren aan. Dit is nog te zien op de tekening van W. Tavernier uit 1786. Ook de hoofdverdieping van de woontoren werd later in kamers onderverdeeld. De tweede verdieping was waarschijnlijk bereikbaar door middel van een in de muur uitgespaarde trap. De woontoren heeft twee hangtorentje op de noordoost- en zuidoosthoek. In 1672 brachten de Franse troepen slot Well aanzienlijke schade toe. In de negentiende eeuw liet baron L.J.D. van Slingelandt op de resten van een oudere voorganger een uitbouw van 11 bij 11 meter aan de rechthoekige woontoren bouwen, waarbij men de voorgevel afsloot met een ronde hoektoren op de zuidwesthoek. Deze ronde hoektoren heeft een diameter van 5 meter. De toren bekroonde men met een ingezwenkte spits, die met leien gedekt werd. Bovendien bracht men in de torenspits een dakkapel aan. De woontoren zelf, die enigszins in verval was geraakt werd opgeknapt en kreeg een hoog schilddak. Slingelandt liet de aanbouw aan de westzijde, die de toegang vormde tot de woontoren, verhogen. Deze verbouwde ingangspartij werd vervolgens bekroond met een gekanteelde lijst. Slingelandt liet ook een soort dijkje aan leggen, waardoor men rond het huis kon lopen. In 1929 liet J.A. Boland herstelwerkzaamheden uitvoeren, waarbij de grachten weer in hun oorspronkelijk vorm werden teruggebracht. In 1934 bouwde men een poort met ene valbrug over de buitengracht, op de plaats waar zich vroeger waarschijnlijk ook een poortgebouw had bevonden.
Afbeeldingen
-Slot Well vanuit het zuiden. Tekening door W. Tavernier uit 1786. Particuliere collectie (Eliëns en Harenberg, 1984, p. 210).-Plattegrond van de hoofdverdieping. Tekening door architectenbureau Heineman, Vos, ten Broeke BV (Eliëns en Harenberg, 1984, p. 209).
Bronnen
Literatuur
Eliëns, F.M. en J. Harenberg, 1984, Middeleeuwse kastelen van Gelderland. Rijswijk, p. 208-211.
Documentatie
?
Coördinaten
Coordinaten: ,
Kaartblad: 45A , x: 142,50, y: 417,50, precisie 2
Bescherming gebouw
Status:
Bescherming terrein
Status:
Bestemming
Bestemmingsplan: ?
Bestemming:
Auteur en datum
Auteur: W. Landewé
Beschrijving gemaakt: 6-10-2000
Bouwhistorisch onderzoek RCE
?
Archeologisch onderzoek RCE
?
Overig onderzoek
?
Geomorfologische codering
Bodemkundige codering
Basisregistratie - er zijn in ieder geval gegevens over naam en locatie van het object, en verwijzingen naar de beschikbare afbeeldingen, literatuur, documentatie en bronnen. Aan de hand van deze informatie kan eenieder die geïnteresseerd is zich gaan verdiepen in het desbetreffende kasteel. Het is de bedoeling dat deze basisregistratie-beschrijvingen in de toekomst tot volwaardige beschrijvingen worden uitgebreid.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.