Langerak
IN BEWERKING [?]
algemeen | omschrijving | bezits- en bouwgeschiedenis | afbeeldingen, literatuur en documentatie | verdere informatie | terug naar de lijst
Object
Langerak
Langerak
Locatie
Adres:
Langerak
Gemeente Liesveld
Provincie Zuid-Holland
Kasteel Langerak was gelegen aan de zuidoever van de Lek, ten oosten van Nieuwpoort.
Adres:
Langerak
Gemeente Liesveld
Provincie Zuid-Holland
Kasteel Langerak was gelegen aan de zuidoever van de Lek, ten oosten van Nieuwpoort.
Typologie
Het kasteel heeft verschillende vormen gekend.
Het kasteel heeft verschillende vormen gekend.
Etymologie
Huidige situatie
Laatst bijgewerkt: 10-11-2002
In het weiland zijn grachtenrestanten te zien.
Laatst bijgewerkt: 10-11-2002
In het weiland zijn grachtenrestanten te zien.
Toestand van het middeleeuwse kasteel
Zichtbaar:
Grondgebruik:
In het terrein is het beloop van de vroegere grachten te zien.
Zichtbaar:
Grondgebruik:
In het terrein is het beloop van de vroegere grachten te zien.
Afmetingen
Oudste vermelding
Datum: 1253, 26/12
Bron: (Hartog e.a. 2001)
"'onsen huysen van Langeraeck ende Langesteijn'"
De volgende tekst komt uit een handvest van Wouter I, heer van Langerak, gericht aan de bewoners van zijn land: 'Onsen huysen van Langerak ende Langesteijn, dies sullen sy bij tijden van oorloge ende als sijt begeeren tot alre tijt haar vrij toevlucht moegen nemen op onze sloten voerss. ende ons bescerming genieten'.
Datum: 1253, 26/12
Bron: (Hartog e.a. 2001)
"'onsen huysen van Langeraeck ende Langesteijn'"
De volgende tekst komt uit een handvest van Wouter I, heer van Langerak, gericht aan de bewoners van zijn land: 'Onsen huysen van Langerak ende Langesteijn, dies sullen sy bij tijden van oorloge ende als sijt begeeren tot alre tijt haar vrij toevlucht moegen nemen op onze sloten voerss. ende ons bescerming genieten'.
Bezitsgeschiedenis
De heerlijkheid Langerak was in handen van de heeren van Goye en vanaf het midden van de dertiende eeuw gaat Walterus de Goye zich als eerste heer van Langerak noemen, deze Wouter I van Langerak heeft het kasteel gesticht, kort voor 1253. In 1353 werd Heer Johan van Langerak door Hertog Willem van Holland beleend met het huis Langerak. Het kasteel had een slotkapel, in 1408 is er sprake van toestemming de mis in het slot op te dragen. Langerak bleef in de familie Langerak tot Wessel van den Boetzelaer beleend werd met Langerak na de dood van zijn moeder Elburg van Langerak in 1488. De familie van Boetzelaer werd een belangrijke familie en in 1640 werd Langerak erkend als Utrechtse ridderhofstad, dan in handen van Rutger Wessel Baron van den Boetzelaer. Rond 1724 werd het kasteel Langerak door Frederik Hendrik Baron van den Boetzelaer verkocht, maar in 1737 werd Philip Jacob Graaf van den Boetzelaer weer met het kasteel beleend door de Grafelijkheid van Holland in opdracht van de Burggravin von Dohna die het kasteel bezat. In het eind van de achttiende eeuw is het kasteel gesloopt.
De heerlijkheid Langerak was in handen van de heeren van Goye en vanaf het midden van de dertiende eeuw gaat Walterus de Goye zich als eerste heer van Langerak noemen, deze Wouter I van Langerak heeft het kasteel gesticht, kort voor 1253. In 1353 werd Heer Johan van Langerak door Hertog Willem van Holland beleend met het huis Langerak. Het kasteel had een slotkapel, in 1408 is er sprake van toestemming de mis in het slot op te dragen. Langerak bleef in de familie Langerak tot Wessel van den Boetzelaer beleend werd met Langerak na de dood van zijn moeder Elburg van Langerak in 1488. De familie van Boetzelaer werd een belangrijke familie en in 1640 werd Langerak erkend als Utrechtse ridderhofstad, dan in handen van Rutger Wessel Baron van den Boetzelaer. Rond 1724 werd het kasteel Langerak door Frederik Hendrik Baron van den Boetzelaer verkocht, maar in 1737 werd Philip Jacob Graaf van den Boetzelaer weer met het kasteel beleend door de Grafelijkheid van Holland in opdracht van de Burggravin von Dohna die het kasteel bezat. In het eind van de achttiende eeuw is het kasteel gesloopt.
Bouwgeschiedenis
In 1253 stond kasteel Langerak er en het zal kort voor die tijd gesticht zijn. Het kasteel zal verschillende verbouwingen gekend hebben, maar daar is weinig over bekend. Op een tekening uit 1733 is te zien dat het toen verbouwd werd, door tekeningen van het kasteel blijkt dat toen het zuidelijke deel van het daarvoor vierkante kasteel weggehaald werd. Het kasteel is in de achttiende eeuw gesloopt.
In 1253 stond kasteel Langerak er en het zal kort voor die tijd gesticht zijn. Het kasteel zal verschillende verbouwingen gekend hebben, maar daar is weinig over bekend. Op een tekening uit 1733 is te zien dat het toen verbouwd werd, door tekeningen van het kasteel blijkt dat toen het zuidelijke deel van het daarvoor vierkante kasteel weggehaald werd. Het kasteel is in de achttiende eeuw gesloopt.
Afbeeldingen
-Langerak, gezicht op het poortgebouw, rechts het kasteel, gewassen krijttekening door R. Roghman in de zeventiende eeuw, 206 x 327 mm. Parijs, Fondation Custodia (coll. F. Lugt) inv. 3602. -Langerak, voorburcht en hoofdgebouw, schuin van voren gezien, gewassen krijttekening door R. Roghman in de zeventiende eeuw, 212 x 438 mm. Amsterdam, rijksprentenkabinet, inv. 1888 A 1772.-Het slot te Langerak rond 1600, achterkant, gravure door A. Rademaker uit begin achttiende eeuw in de Atlas Munninks van Cleef nr. 718.-Het kasteel Langerak rond 1700 gezien vanuit het zuidwesten, A. Rademaker uit begin achttiende eeuw in Atlas Munninks van Cleef nr. 717.-Kasteel Langerak op een plattegrond van Schoonhoven en Nieuwpoort uit 1727 door J.P. Prevost. A.R.A Kartenafdeling O.P.V. 577.-Kasteel Langerak van de voorkant, tekening door Spilman of De Haen uit 1733 in de Atlas Munninks van Cleef. -Het kasteel Langerak: hoofd- en voorburcht van de zijkant, tekening door Jan de Beijer in de achttiende eeuw. Collectie gem. mus. Arnhem, top. atl. buiten Gelderland G.M. 1168
-Langerak, gezicht op het poortgebouw, rechts het kasteel, gewassen krijttekening door R. Roghman in de zeventiende eeuw, 206 x 327 mm. Parijs, Fondation Custodia (coll. F. Lugt) inv. 3602. -Langerak, voorburcht en hoofdgebouw, schuin van voren gezien, gewassen krijttekening door R. Roghman in de zeventiende eeuw, 212 x 438 mm. Amsterdam, rijksprentenkabinet, inv. 1888 A 1772.-Het slot te Langerak rond 1600, achterkant, gravure door A. Rademaker uit begin achttiende eeuw in de Atlas Munninks van Cleef nr. 718.-Het kasteel Langerak rond 1700 gezien vanuit het zuidwesten, A. Rademaker uit begin achttiende eeuw in Atlas Munninks van Cleef nr. 717.-Kasteel Langerak op een plattegrond van Schoonhoven en Nieuwpoort uit 1727 door J.P. Prevost. A.R.A Kartenafdeling O.P.V. 577.-Kasteel Langerak van de voorkant, tekening door Spilman of De Haen uit 1733 in de Atlas Munninks van Cleef. -Het kasteel Langerak: hoofd- en voorburcht van de zijkant, tekening door Jan de Beijer in de achttiende eeuw. Collectie gem. mus. Arnhem, top. atl. buiten Gelderland G.M. 1168
Bronnen
Literatuur
-Groningen, C.L. van, 1992, De Nederlandse monumenten van geschiedenis en kunst, De Alblasserwaard, Zwolle. -Hartog, G. den, H.D.J. Keulenaar en D. Teeuwen, 2001, De hoge heerlijkheid Langerak, Goudriaan. -Kort, J.C., 1982, Repertorium op de lenen van de hofstede Langerak te Willige Langerak ca. 1440-1791, Ons Voorgeslacht, jaargang 37, nr. 313-323. -Leeuwen, S. van, 1685, Batavia Illustra, 's Gravenhage. -Niemeyer, J.W., 1957, Rijke aanwinst voor Nationale bezit: Langerak, Het nationale kompas, Rotterdam. -Olde Meierink, B., 1995, Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht, Utrecht. -Rademaker, A., 1725, Verzameling van honderdvijftig Nederlandse oudheden en gezichten, deel 1, Amsterdam. -Wittert van Hoogland, E.B.F.F., 1912, Bijdragen tot de geschiedenis der Utrechtse ridderhofsteden en heerlijkheden, 's Gravenhage.
-Groningen, C.L. van, 1992, De Nederlandse monumenten van geschiedenis en kunst, De Alblasserwaard, Zwolle. -Hartog, G. den, H.D.J. Keulenaar en D. Teeuwen, 2001, De hoge heerlijkheid Langerak, Goudriaan. -Kort, J.C., 1982, Repertorium op de lenen van de hofstede Langerak te Willige Langerak ca. 1440-1791, Ons Voorgeslacht, jaargang 37, nr. 313-323. -Leeuwen, S. van, 1685, Batavia Illustra, 's Gravenhage. -Niemeyer, J.W., 1957, Rijke aanwinst voor Nationale bezit: Langerak, Het nationale kompas, Rotterdam. -Olde Meierink, B., 1995, Kastelen en ridderhofsteden in Utrecht, Utrecht. -Rademaker, A., 1725, Verzameling van honderdvijftig Nederlandse oudheden en gezichten, deel 1, Amsterdam. -Wittert van Hoogland, E.B.F.F., 1912, Bijdragen tot de geschiedenis der Utrechtse ridderhofsteden en heerlijkheden, 's Gravenhage.
Documentatie
Bescherming gebouw
Status:
Status:
Bescherming terrein
Status:
Status:
Bestemming
Bestemmingsplan:
Bestemming:
Bestemmingsplan:
Bestemming:
Auteur en datum
Auteur: Annemiek te Stroete
Beschrijving gemaakt: 18-11-2002
Auteur: Annemiek te Stroete
Beschrijving gemaakt: 18-11-2002
Bouwhistorisch onderzoek RCE
Archeologisch onderzoek RCE
Overig onderzoek
Geomorfologische codering
Bodemkundige codering
Basisregistratie - er zijn in ieder geval gegevens over naam en locatie van het object, en verwijzingen naar de beschikbare afbeeldingen, literatuur, documentatie en bronnen. Aan de hand van deze informatie kan eenieder die geïnteresseerd is zich gaan verdiepen in het desbetreffende kasteel. Het is de bedoeling dat deze basisregistratie-beschrijvingen in de toekomst tot volwaardige beschrijvingen worden uitgebreid.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.
In bewerking - de beschrijvingen zijn veelal voorzien van meer uitgebreide informatie over de geschiedenis en bouwgeschiedenis van het kasteel. Deze beschrijvingen zijn echter nog niet door de wetenschappelijke redactie van het Kastelenlexicon gezien, of moeten nog bijgewerkt worden naar aanleiding van redactie-opmerkingen.
Volledig - deze beschrijvingen zijn door de redactie gezien en goedgekeurd.